Αγαπητή φίλη,

Σε ευχαριστούμε που μας εμπιστεύτηκες το πρόβλημα σου. Από ό,τι κατάλαβα διαβάζοντας το γράμμα σου τα τελευταία πέντε χρόνια σε απασχολεί ιδιαίτερα το θέμα του θανάτου, με κορύφωση το πρόσφατο γεγονός που δείχνει να σε έχει ουσιαστικά καθηλώσει. Αναρωτιέμαι αν έχεις βιώσει την εμπειρία της απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου και από εκεί πηγάζει αυτή σου η ανησυχία ή αν το ζήτημα σε απασχολεί σε μια περισσότερο φιλοσοφική και υπαρξιακή βάση. Δεν είναι περίεργο να περνά κανείς από μια τέτοια φάση ακόμα και σε μικρότερες ηλικίες. Πολλές φορές, ακόμα και παιδάκια έξι-εφτά χρονών προβληματίζονται πάνω στον θάνατο, συνήθως μετά την απώλεια ενός παππού, και αρνούνται να κοιμηθούν, φοβούμενα ότι θα πεθάνουν στον ύπνο τους. Ο φόβος σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να ξεκινά από άστοχες κουβέντες των ενηλίκων που στην προσπάθεια τους να δώσουν στο γεγονός μια διαφορετική διάσταση από αυτή που έχει χρησιμοποιούν εκφράσεις του τύπου ο παππούς κοιμήθηκε. Ο φόβος για τον θάνατο αλλά και κάθε άλλη φοβία φίλη μου μπορεί να είναι και αποτέλεσμα μιμητισμού. Δηλαδή, μπορεί εσύ προσωπικά να μην έχεις βιώσει την εμπειρία του θανάτου κάποιου γνωστού σου προσώπου αλλά παρακολουθώντας τις αντιδράσεις και τις συζητήσεις των γονιών σου ή άλλων οικείων προσώπων απέναντι στον θάνατο να έχεις σχηματίσει μια άποψη και να έχεις υιοθετήσει την δική τους στάση. Το θέμα του θανάτου το έχουν διαπραγματευτεί πολλοί φιλόσοφοι ανά τους αιώνες και έχουν αναπτυχθεί πολλές θεωρίες. Θα ήταν καλό λοιπόν φίλη μου αφού έχεις αυτές τις ανησυχίες να εκτεθείς σε αυτές τις θεωρίες μια και είσαι σε ηλικία που μπορείς να εμβαθύνεις στα πράγματα. Να ανακαλύψεις τι σε φοβίζει περισσότερο, τι είναι αυτό που σε κάνει να ακινητοποιείσαι απέναντι στο θάνατο, αλλά και από πού μπορείς να αντλήσεις ανακούφιση και κίνητρο για ζωή και δημιουργία. Για παράδειγμα, το θέμα του θανάτου είναι πολύ διαφορετικό για έναν άνθρωπο που έχει βαθιά πίστη στην μεταθανάτιο ζωή, από ότι είναι για κάποιον που πιστεύει ότι η ζωή αρχίζει και τελειώνει εδώ. Θα σου πρότεινα λοιπόν δυο βιβλία: 1)Στον κήπο του Επίκουρου, αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου του Ίρβιν Γιάλομ, και 2) Μαθήματα Ζωής των Kubler- Ross και Kessler. Είναι δυο βιβλία που δίνουν υπόσταση στον θάνατο και εξυμνούν την ζωή. Στην διαδικασία αυτή του προβληματισμού σου, είναι πολύ σημαντικό φίλη μου να βρίσκεσαι σε επαφή με το συναίσθημά σου. Όταν νιώθεις άσχημα για παράδειγμα, προσπάθησε να το κάνεις περισσότερο συγκεκριμένο. Τι ακριβώς νιώθεις, που το νιώθεις στο σώμα σου, τι εικόνες ή τι σκέψεις σου δημιουργούνται, τι γίνεται με την αναπνοή σου, έχεις ταχύπνοια ή μήπως σταματάς να αναπνέεις για μερικά δευτερόλεπτα; Μείνε με αυτό σου το συναίσθημα ακόμα και αν είναι αρνητικό. Έχει σημασία να το αξιολογήσεις αντί να προσπαθήσεις να το ξορκίσεις, μια και στην ουσία με αυτό τον τρόπο δεν του δίνεις τον χώρο που του πρέπει ώστε να καταλαγιάσει μέσα σου. Σε αυτήν σου την προσπάθεια θα σε βοηθούσε πολύ αν αναγνώριζες και κάποιες ενέργειες που σε χαλαρώνουν ώστε να καταφεύγεις σε αυτές όταν νιώθεις τον φόβο σου να φουντώνει και να σε κυριεύει. Να ακούσεις για παράδειγμα λίγη μουσική ή να πας μια βόλτα ή να γυμναστείς ή να μιλήσεις με μια φίλη που εμπιστεύεσαι, οτιδήποτε μπορεί να σου προσφέρει ανακούφιση και φροντίδα. Το να μιλήσεις με κάποιον ειδικό σίγουρα θα έκανε αυτό το ταξίδι σου περισσότερο εύκολο, αλλά το ταξίδι και η ανακάλυψη θα παρέμεναν μια αυστηρά προσωπική σου υπόθεση. Αυτό που κάνει ο ειδικός φίλη μου είναι να συντροφεύει και να στηρίζει. Πολύτιμες πράγματι προσφορές για αυτόν που τις αναζητά. Αν λοιπόν νιώσεις έτοιμη για κάτι τέτοιο, θα μπορούσες να απευθυνθείς και να πάρεις στήριξη από κάποιον ειδικό Ψυχικής Υγείας. Για οτιδήποτε άλλο χρειαστείς μη διαστάσεις να επικοινωνήσεις ξανά μαζί μας.
Φιλικά Κ.